De voedselvoorziening in de oorlog

Najaarslezing

Dinsdagavond 12 november werd in zalencentrum ’t Hart te Boven-Hardinxveld de najaarslezing gehouden. Spreker was Kees Tukker, auteur van het boek ‘De Voedselcommissaris’

In 2020 was Kees Tukker al gevraagd onze voorjaarslezing te komen houden. Dat paste toen mooi in het kader van de vieringen rond het thema ’75 jaar vrijheid in ons dorp, maar toen gooide corona roet in het eten. 

Toen we toen we een spreker zochten voor onze najaarslezing, met in ons achterhoofd de aanstaande viering van ’80 jaar vrijheid’ in 2025 kwam Kees Tukker weer in beeld.

Gelukkig was hij bereid af te reizen naar Hardinxveld-Giessendam om ons het verhaal te vertellen over zijn oom, de voedselcommissaris.

Ruim 70 aanwezigen luisterden met veel aandacht naar de geschiedenis van Jan Groen Tukker, de voedselcommissaris. Hoewel de powerpointondersteuning niet geheel naar wens verliep deed dit volstrekt geen afbreuk aan het boeiende verhaal van de spreker.

Onderzoeksjournalist Kees Tukker onderzocht de voedselvoorziening in Nederland in de Tweede Wereldoorlog aan de hand van een zoektocht naar zijn oudoom Jan Groen Tukker, Doordat deze man in de oorlog ‘onder de Duitsers’ had doorgewerkt kleefde er een smet aan hem. Niettemin reed hij na de oorlog in een Mercedes-met chauffeur en woonde in de prachtige villa ‘De Gave Gulden’ aan de Giessen. Deze zaken intrigeerden Kees Tukker. Was Jan Groen Tukker ‘goed’ geweest, of ‘fout’ of iets er tussenin?

Kees Tukker vertelde over zijn onderzoek naar zijn toch wat excentrieke oom over wie een dik dossier aanwezig is in het archief van de Bijzondere Rechtspleging. Naarmate zijn onderzoek vorderde ontdekte hij steeds meer dat Jan Groen Tukker zijn functie als Voedselcommissaris had gebruikt om tienduizenden onderduikers van voedsel te voorzien. Voor de Tweede Wereldoorlog had hij zich al intensief bezig gehouden met de organisatie van de voedselvoorziening in Nederland en tijdens de oorlog heeft dat zijn vruchten afgeworpen. Helaas werd hij na de oorlog aangeklaagd wegens collaboratie met de Duitse overheid. Mede dankzij de honderden positieve getuigenissen over zijn werk in d oorlog werd hij vrijgesproken van hetgeen hem ten laste werd gelegd. Na de oorlog ging hij onverstoorbaar verder met zijn werk, maar het had hem diep geraakt. De aanwezigen raakten diep onder de indruk van alles wat deze ‘onkreukbare ambtenaar’ had gepresteerd voor de voedselvoorziening in ons land. . Jan Groen Tukker werd door zijn neef Kees Tukker op waardige wijze herdacht en ontrukt aan de vergetelheid. Hij verdient het!

 Het boek De Voedselcommissaris (Ambo/Anthos 2018) geschreven door Kees Tukker is alleen nog via tweedehands boekwinkels verkrijgbaar.